SİGORTA VE REASÜRANS BROKERLERİ YÖNETMELİĞİ’NİN UYGULANMASINA İLİŞKİN GENELGE (2015/54)
(Sigorta ve Reasürans Brokerleri Yönetmeliğinin Uygulanmasına İlişkin Genelgede değişiklik yapan 23/02/2022 tarihli 2022/6 sayılı Genelge ile 14/06/2023 tarihli 2023/19 sayılı Genelge ile yapılan değişiklikler ile güncellenmiş halidir.)
Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumundan
01/12/2015
Bilindiği üzere, 5684 sayılı Sigortacılık Kanununa dayanılarak çıkarılan “Sigorta ve Reasürans Brokerleri Yönetmeliği” (Yönetmelik) 27.05.2015 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Bu Genelge, Yönetmelikteki hükümlere ilişkin esas ve usulleri belirlemek amacıyla hazırlanmıştır.
1. Ruhsat başvurusu ve başvuruların incelenmesi
1.1. Ruhsat ile ilgili işlemlerin incelenmesi ve onaya hazır hale getirilmesi konusunda Sigorta ve Reasürans Brokerleri Derneği (Dernek) görevlendirilmiştir. Dernek, verilen görevleri yerine getirmek üzere yeterli sayıda personel istihdam eder ve kaynak ayırır.
1.2. (Değişik: 14/06/2023 – 2023/19 Genelgesi) Ruhsat başvuruları, Derneğe yapılır. İlk ve müteakip ruhsat başvurularında EK-1’de yer alan belgeler ile gerektiğinde Dernek ve/veya Kurum tarafından istenilen bilgi ve belgeler aranır.
1.3. (Değişik: 14/06/2023 – 2023/19 Genelgesi) Dernek tarafından yapılan inceleme neticesinde yalnızca ilgili belgeleri tamamlanmış ve mevzuatta aranan şartları taşıyan başvurular onaya hazır hale getirildikten sonra Kuruma iletilir.
1.4. Yapılan inceleme sonucunda gerekli şartları sağladığı anlaşılan brokerlere, ilgili alanlarda ruhsatnameleri verilir.
2. Öğrenim düzeyi ve asgari mesleki deneyim süresi
2.1. Gerçek kişi broker ile gerçek ve tüzel kişi sigorta ve reasürans brokeri genel müdürü için gereken asgari mesleki deneyim sürelerinin, brokerlik faaliyetinde bulunulacak branşların (hayat, hayat dışı ve/veya reasürans) birinde veya birkaçında tamamlanması mümkündür. Örneğin dört yıllık yükseköğretim kurumlarından mezun olan bir kişi için hayat branşında 2 yıl, hayat dışı branşta 3 yıl ve reasürans alanında 2 yıl; hayat branşında 4 yıl, hayat dışı branşta 3 yıl; hayat branşında 7 yıl.
2.2. (Değişik: 14/06/2023 – 2023/19 Genelgesi) Yönetmeliğin 5 inci maddesi gereğince, merkez dışı teşkilatı bulunan ve/veya on ve üzeri sayıda teknik personel istihdam edilen brokerlerde, faaliyette bulunulan branşlar itibarıyla sigortacılık veya sigortacılık tekniği ile ilgili konulardan sorumlu asgari bir genel müdür yardımcısı istihdam edilir.
2.3. Bireysel emeklilik mevzuatı çerçevesinde aracılık yapma yetkisine sahip kişiler, SEGEM tarafından yapılacak teknik personel yeterlilik sınavını kazanmaları halinde teknik personel olarak kabul edilir. Mesleki deneyim süresinin hesabında, bireysel emeklilik aracılığında geçirilen süreler de dikkate alınır.
2.4. Acente teknik personel unvanını almış olanlar, Yönetmeliğin Ek-1/C’de yer alan öğrenim düzeylerinin karşısında yer alan mesleki deneyim süresini tamamlamaları halinde teknik personel yeterlilik sınavı şartı aranmaksızın broker teknik personeli olarak kabul edilir. Mesleki deneyim süresinin hesabında, sigorta acentelerinde (müdür, şube müdürü, yardımcı teknik personel, teknik personel vs.) geçirilen süreler de dikkate alınır.
2.5. Mesleki deneyim sürelerinin tevsik edilmesi için mesleki deneyim süresinin geçirildiği kurum/kuruluşlardan alınacak görev tanımını (unvan, yetki ve sorumlulukları) gösteren ayrıntılı bilgi ve belgeler ile gerektiğinde Dernek ve/veya Kurum tarafından istenilen bilgi ve belgeler aranacaktır.
2.6. Yönetmelikte yer alan sigortacılıkla ilgili bölümler; sigortacılık, bankacılık ve sigortacılık, risk yönetimi ve aktüerya bölümleridir. Bahsedilen bölümler dışında kalan Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından sigortacılık bölümüne eşdeğer/denk görülen bölümler de bu kapsamda değerlendirilir. Yurtdışındaki öğrenim düzeylerinin de Yükseköğretim Kurulu Başkanlığından alınacak denklik belgesi ile belgelendirilmesi gerekmektedir.
2.7. Müfredatında sigortacılıkla ilgili konulara yer verilen lise dengi mesleki ve teknik eğitim okulları, sigortacılık branş bölümleri olan okullardır.
2.8. Kamu istihdam programları kapsamında teknik personele ilişkin mesleki deneyim süresinin değerlendirilebilmesi için ilgili kamu kurum ve kuruluşları tarafından yürütülen meslek edindirme faaliyetleri kapsamındaki teknik personel kurs ve stajının başarıyla tamamlanması gerekmektedir.
(Ek dokuzuncu fıkra: 14/06/2023 – 2023/19 Genelgesi) 2.9. Merkez dışı teşkilat (şube, irtibat bürosu vb.) müdüründe, Sigorta ve Reasürans Brokerleri Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin ilk fıkrasının (a), (b), (c) bentlerinde sayılan nitelikler ile Ek- 5’te yer alan öğrenim düzeyleri ile bu öğrenim düzeylerinin karşısında yer alan mesleki deneyim süresini tamamlaması şartı aranır.
3. Asgari ödenmiş sermaye, özsermaye ve malvarlığı
3.1. Yönetmeliğin 11 inci maddesi uyarınca aranılan asgari ödenmiş sermayenin nakden ödenmesi gerekir. Ancak, bahse konu sermaye bilançoda her türlü varlığa yatırılabilir.
3.2. Gerçek kişi brokerlerin beyan edecekleri mal varlıkları tüzel kişi için aranılan asgari ödenmiş sermayeden az olamaz. Mal varlığı, nakde kolay dönüşebilir her türlü menkul, menkul kıymet ve taşınmaz varlıklardan oluşur.
3.3. (Değişik: 14/06/2023 – 2023/19 Genelgesi) Yıllık olarak düzenlenen mali tablolar ile formatı Kurumca belirlenen sermaye yeterliliğini gösteren tablolar, gerçek kişi brokerler ve tüzel kişi brokerlerde şirketi temsile yetkili kişi tarafından imzalanmış olarak takip edilen Haziran ayı sonuna kadar BBS’ye girilir.
3.4. Yönetmeliğin 11 inci maddesinin dördüncü fıkrası kapsamında yapılacak hesaplamada, broker ile şirket arasında yapılan protokolde veya sözleşmenin özel şartlarında belirtilen vade esas alınır.
4. Brokerlik faaliyeti yürütülecek mekanın fiziki, teknik ve idari altyapı özellikleri
4.1. Brokerlik faaliyeti yürütülecek mekanın (merkez ve şube) aşağıdaki şartları haiz olması gerekir.
4.1.1. Münhasıran brokerlik faaliyetine tahsis edilmiş mekanın bulunması,
4.1.2. Müstakil bir bina veya iş merkezi içerisinde; fiziki olarak ayrılmış, müstakil bir girişe sahip, başlı başına kullanılmaya elverişli bağımsız bir mekan olması,
4.1.3. Brokerlik faaliyetini sürdürebileceği yeterli tefrişata sahip olması,
4.1.4. Kullandığı elektrik, telefon, su, doğalgaz veya İnternet bağlantı hizmetine ilişkin faturalarından en az ikisinin broker adına kayıtlı bulunması,
4.1.5. İdari altyapı sayısıyla uyumlu sayıda bilgisayar, telefon, yazıcı ve faks cihazının bulunuyor olması,
4.1.6. Brokerlik bilgisayar programının olması,
4.1.7. İnternet bağlantısı bulunması
(Ek ikinci fıkra: 14/06/2023 – 2023/19 Genelgesi) 4.2. Şube, irtibat bürosu vb. her ne isimle olursa olsun içeriği itibarıyla merkez dışı teşkilat ile aynı niteliğe sahip her türlü yapılanma merkez dışı teşkilat için öngörülen esaslara tabidir.
5. İnsan kaynakları (Değişik: 14/06/2023 – 2023/19 Genelgesi)
5.1. (Değişik: 14/06/2023 – 2023/19 Genelgesi) Gerçek kişi brokerde broker haricinde; tüzel kişi brokerde ise genel müdür ve genel müdür yardımcısı haricinde faaliyette bulunulan her bir branş için asgari bir teknik personel istihdam edilir.
5.2. Teknik personel olmak için SEGEM tarafından yapılacak teknik personel yeterlilik sınavının kazanılması şarttır. Acente teknik personel unvanını almış olanlar için bu şart aranmaz.
5.3. SEGEM tarafından verilen teknik personel yeterlilik sınavının kazanıldığına dair belge başvuru esnasında aranacaktır. Mevcut durumda teknik personel yeterlilik sınavının kazanıldığına dair belgesi bulunmayanların ise 27.05.2016 tarihine kadar teknik personel yeterlilik sınavının kazanıldığına dair belgeyi BBS’deki bilgilerine ilave ettirmesi gerekmektedir.
(Ek dördüncü fıkra: 14/06/2023 – 2023/19 Genelgesi) 5.4. Brokerlerin her bir merkez dışı teşkilatında, teknik personel unvanına sahip asgari bir müdürün istihdam edilmesi şartı aranır.
(Ek beşinci fıkra: 14/06/2023 – 2023/19 Genelgesi) 5.5. Bir merkez dışı teşkilatta istihdam edilen müdür veya teknik personel, eş zamanlı olarak merkezde veya başka bir merkez dışı teşkilatta istihdam edilemez. Merkezde istihdam edilen bir teknik personel ise eş zamanlı olarak herhangi bir merkez dışı teşkilatta istihdam edilemez.
(Ek altıncı fıkra: 14/06/2023 – 2023/19 Genelgesi) 5.6. Brokerlerin genel müdür ve genel müdür yardımcıları, merkez veya merkez dışı teşkilatlarda teknik personel olarak görev alamaz.
6. Mesleki sorumluluk sigortası
6.1. Mesleki sorumluluk sigortasının ruhsat işlemleri sonuçlandırılmadan yaptırılması gerekmektedir.
6.2. (Değişik – 23/02/2022 – 2022/6 Genelgesi) Mesleki sorumluluk sigortasının, herhangi bir tazminat talebi için teminatı en az 1.000.000 TL ve bir yıl boyunca tüm tazminat talepleri için teminatı en az 5.000.000 TL olmak üzere yaptırılması gerekmektedir. Mesleki sorumluluk sigortasında muafiyetin yer alması durumunda, söz konusu muafiyetin hasarın azami %5’i tutarında olması gerekmektedir.
6.3. Mesleki sorumluluk sigortasına ilişkin poliçeler, poliçe düzenleme veya yenileme tarihini takip eden on beş iş günü içinde BBS’de kaydedilir.
7. Sigorta ve Reasürans Brokerleri Bilgi Sistemi
7.1. Brokerlere ilişkin Yönetmelikte aranan şartlara ilişkin bilgiler, Dernek tarafından BBS’ye girilir. Yönetmelikte aranan şartlara ilişkin kuruluştan sonra ortaya çıkan değişiklikler BBS’ye kaydedilmek üzere şirket tarafından Derneğe iletilir.
7.2. Brokerler genel müdür, genel müdür yardımcısına ilişkin değişiklikleri, gerekli belgelerle birlikte BBS’ye kaydedilmek üzere Derneğe iletir. Dernek tarafından Kuruma iletilen değişiklikler, Kurumca uygunluk verilmesi veya on işgünü içinde reddedilmemesi halinde kabul edilmiş sayılır.
7.3. Brokerler Yönetmelik çerçevesinde meydana gelebilecek diğer tüm değişiklikleri (ortak girişi/değişikliği, teknik personel girişi/ değişikliği, adres değişikliği vs) değişikliğin meydana geldiği tarihten itibaren en geç iki iş günü içinde BBS’ye kaydedilmek üzere Derneğe bildirir.
(Ek dördüncü fıkra: 14/06/2023 – 2023/19 Genelgesi) 7.4. Merkezleri dışında teşkilatlanacak brokerler, faaliyette bulunacakları her bir merkez dışı teşkilatı ticaret siciline tescil ettirir ve tescil işlemini müteakiben Ek-6’da yer alan gerekli belgeleri hazırlayarak Derneğe başvuruda bulunur. Söz konusu başvurular Dernek tarafından incelenerek elektronik ortamda Kurum uygunluğuna sunulur. Kurumca uygunluk verilmesini müteakiben bu bilgiler BBS’ye girilir.
(Ek beşinci fıkra: 14/06/2023 – 2023/19 Genelgesi) 7.5. Brokerlerin merkez dışı teşkilatlarına ilişkin bilgiler, teşkilatlanmayı takiben en geç on beş iş günü içinde BBS’deki bilgilere ilave edilerek Dernek İnternet sitesinde ilan edilir. BBS’de kaydı bulunmayan ve İnternet sitesinde yayımlanmayan merkez dışı teşkilatlar faaliyette bulunamaz.
8. Prim transferi konusunda brokerin şirket tarafından yetkilendirilmesine ilişkin usul ve esaslar
8.1. Brokere şirket tarafından prim transferi konusunda yetki verilmesi, protokolde bu konuda hüküm yer almasına bağlıdır.
8.2. Şirketin prim transferi konusunda protokolle brokeri yetkilendirmesi halinde, şirket tarafından söz konusu yetki konusunda temsil edilecek kişiye açıkça bilgi verilir.
8.3. Bununla birlikte, brokerlerin şirketler ile protokol düzenlemeksizin veya protokol bulunmasına karşın yapılan protokollerde yetki sahibi olmaksızın şirketler adına prim tahsilatı yapması halinde, brokerler tarafından kendisine gönderilen primleri kabul eden ve düzenli aralıklarla mutabakat sağlayan şirketler, söz konusu ödemeler bakımından brokere tahsilat yetkisi vermiş sayılır. Brokerler tarafından gönderilen primlerin şirketler tarafından brokere iade edilmesi veya ilgili brokere tahsilat yetkisi verilmediğinin iddia edilmesi halinde ilgili brokerin tahsilat yetkisinin olup olmadığı somut olaya göre değerlendirilecektir.
8.4. Prim transferi konusunda yetkilendirilen brokerler, sigorta ettiren/sigortalı tarafından ödenen primlerin transferini sadece kesin olarak ayrılmış müşteri hesapları yoluyla yapabilir. Kesin olarak ayrılmış müşteri hesapları, münhasıran brokerlik faaliyetine tahsis edilmiş hesaplardır.
9. Faaliyet esasları ve sözleşme kayıt bilgileri
9.1. Brokerler, sigorta poliçesi ve benzeri sigorta sözleşmesiyle ilgili belgeyi sigorta şirketleri nam ve hesabına düzenleyemez ancak sigorta şirketi tarafından düzenlenmiş poliçenin basımını yaparak sigortalıya teslim edebilir.
9.2. Brokerler, içeriği aşağıda yer alan sözleşme kayıt bilgilerini elektronik ortamda saklar ve denetime hazır halde bulundurur.
9.2.1. Sigorta Sözleşmesi Kayıt Defteri: Bu deftere, varsa sigorta teklifnamesinin tarihi, sigorta ettirenin, sigortalının ve varsa lehdarının adı, soyadı, adresi, poliçe ve eklerinin numarası, poliçenin tanzim ve sözleşmenin başlangıç ve bitiş tarihi, rizikonun türü, prim ve ayrıntısı kaydedilir.
9.2.2. Reasürans Sözleşmesi Kayıt Defteri: Bu deftere, varsa reasürans teklifnamesinin tarihi, sigorta şirketinin ve reasürörün ticari unvanı, adresi, belge numaraları, reasürans sözleşmesinin tanzim, başlangıç ve bitiş tarihi, rizikonun türü ve ayrıntısı kaydedilir.
10. Geçmiş dönemlere ait bilgi ve belgelerin BBS’ye kaydedilmesi
10.1. Brokerlerin bu Genelge’nin yayımı tarihinden önce BBS’ye girmekle yükümlü oldukları bilgi ve belgelerin 31.12.2015 tarihine kadar tamamlanarak BBS’ye kayıtlarının tamamlanması gerekmektedir.
Ek-1 İLK VE MÜTEAKİP RUHSAT BAŞVURULARI İÇİN İSTENEN EVRAKLAR
EK – 2 Sigortacılık Kanunu 21/3 TAAHHÜTNAMESİ