SİGORTA ACENTELERİ ARASINDAKİ İŞLEMLERE İLİŞKİN SEKTÖR DUYURUSU
(2010/35)
Bilindiği üzere, 23.9.2010 tarihli ve 2010/31 sayılı Sektör Duyurusunda acenteler arası iş paylaşımına ilişkin uygulamaların devam ettirilmemesi gerekli görülmüş ve bu husus gerekçeleriyle birlikte açıklanmıştır. Ayrıca, 13.10.2010 tarihli ve 2010/34 sayılı Sektör Duyurusu ile yürütülen tüm organizasyonların faaliyetlerinin bu konuda bir düzenleme yapılana kadar durdurulmasının gerekli görüldüğü belirtilmiştir.
Anılan Sektör Duyurularında acenteler ve sigorta şirketleri arasındaki muhtelif uygulamalara ilişkin ayrıntılara yer verilmiş olmakla birlikte, Müsteşarlığımıza intikal eden bilgilerden, anılan hususta bazı tereddütlerin oluştuğu anlaşıldığından, aşağıdaki açıklamaların yapılması gerekli görülmüştür.
Bilindiği üzere, 5684 sayılı Sigortacılık Kanununda sigorta acentesi “….bir sözleşmeye dayanarak muayyen bir yer veya bölge içinde daimî bir surette sigorta şirketlerinin nam ve hesabına sigorta sözleşmelerine aracılık etmeyi veya bunları sigorta şirketleri adına yapmayı meslek edinen kişi” şeklinde tanımlanmıştır. Söz konusu tanımdan da anlaşılacağı üzere, yetkili, sınırlı yetkili (yalnızca zorunlu sigortalar ve hayat sigortalan ile sınırlı olmak üzere sözleşme yapma ve/veya prim tahsil etme yetkisi verilen acenteler) ve sözleşme yapma ve/veya prim tahsil etme yetkisi olmayan acentelere verilecek acentelik yetkileri ile bu acentelere şayet verilecekse sözleşme yapma ve/veya prim tahsil etme yetkilerinin doğrudan sigorta şirketi tarafından verilmesi; ayrıca, verilen acenteliğin türü ile bu acentelere verilecek yetkinin kapsamına bakılmaksızın tüm acentelik tesislerinin tescil ve ilan ettirilmesi gerekli görülmektedir.
Sigorta Acenteleri Yönetmeliğinin 10 uncu maddesinin birinci fıkrası, acentelere verilecek yetkilere ilişkin usul ve esasları belirtmekle beraber, uygulamada söz konusu tescil ve ilan işlemleri ile Levhaya işlenmek amacıyla gerekli bilgilendirme işlemlerinin yapılmadığı ve ayrıca kayıtdışılığın mevcut bulunduğu anlaşılmaktadır. Bu nedenle, söz konusu uygulamaların takibinde karşılaşılan güçlükler, kayıtdışılığı teşvik edici mahiyette oluşu ve geçmişte var olan acente organizasyonlarının şirket mali bünyeleri üzerinde yarattığı olumsuzluklar nedeniyle uygulamanın piyasayı bozucu sonuçlara yol açacağı kanaatine varılmıştır.
Ayrıca, anılan Yönetmeliğin 10 uncu maddesi acentelerin teşkilatlanmasına ilişkin bir hüküm içermemekte, acenteliklerin merkez dışı birimlerine ilişkin teşkilatlanmalar aynı Yönetmelikte şube şeklinde öngörülmektedir.
Diğer taraftan, bu tür yapılanmaların, farklı aracılar (acente&broker) arasında yürütülmesi de Müsteşarlığımızca uygun görülmemektedir.
Bu çerçevede, 5684 sayılı Sigortacılık Kanununun 28 inci maddesinin sekizinci fıkrası ile 32 nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca sigortalıların hak ve menfaatlerinin korunması, sigortacılık sektöründe faaliyette bulunan aktörlerin faaliyetlerini önemli ölçüde etkileyen veya etkileyebilecek uygulamaların takip edilmesi, gerekli görüldüğü hallerde ilgililer nezdinde girişimde bulunulması konularında Müsteşarlığımıza verilen yetki çerçevesinde, 2010/31 ve 2010/34 sayılı Sektör Duyurularında belirtildiği üzere, uygulama ve isim farklılıkları olmakla birlikte (ikili sözleşme, üçlü sözleşme, alt acentelik, tali acentelik, bağlı acentelik, acenteler arası işbirliği v.b.), bu tür yapılanmalar içerisinde bulunan acenteler tarafından;
– Yönetmelikte öngörülen biçimde şube şeklinde örgütlenmeye gidilmesi veya
– acenteliğin kapsamı ve türü ile sigorta şirketi tarafından verilen yetkinin kapsamı ve sınırına bakılmaksızın tüm acenteliklerin doğrudan sigorta şirketi tarafından yetkilendirilmesi
dışındaki bütün yapılanmaların içerisinde bulunan acentelere tahsis edilen şifreler ile açılan ekranların ivedilikle kapatılması ve uygulamanın durdurulması gerekli görülmüştür.
Diğer taraftan, uygulama farklılığına yol açtığı anlaşılan 29.8.2008 tarihli ve 2008/38 sayılı Sektör duyurusunun “Sınırlı yetkili acentelerin faaliyet biçimi” başlıklı maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.
Ayrıca, Müsteşarlığımıza bu konuda İletilen soruların fazlalığı nedeniyle, telefon ve e- postalara cevap verilemediğinden, anılan hususa ilişkin tüm başvuruların “Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü İnönü Bulvarı No: 36 Emek/ANKARA” adresine yazılı olarak yapılması gerekmektedir.